مقاله بررسی ميراث فرهنگي و حفظ آن

دسته بندي : علوم انسانی » تاریخ و ادبیات
مقاله بررسي ميراث فرهنگي و حفظ آن در 27 صفحه ورد قابل ويرايش

مقدمه :

قوانين بين المللي جنگ طي صدها سال جنگ و كشمكش ميان انسانها با تدوين همزمان قوانين در اواخر قرن نوزده گسترش يافت. اما اين امر تا زمان خسارات كاملاً گسترده خصوصيات فرهنگي جهاني دوم ميسر نبود. در آن زمان جامعة بين الملل نياز به حفظ ميراث فرهنگي در زمان جنگ را تأييد نمود. كنوانسيون لاهه پيرامون حفظ مايملك فرهنگي در واقعة جنگ مسلحانه (1954) (كنوانسيون لاهه 1954) به همراه پروتكل هاي آن و پروتكل‌هاي سال 1977 به كنوانسيون ژنو ، چهارچوب مدوني را فراهم مي نمايد. همانگونه كه مشاهده مي‌شود، در قسمت ديگري از قرن بيستم اين قوانين با پيشرفتهاي اخير واقع در سال 2003 به كندي تقويت شد. به هر حال ، عليرغم قوانين شديد و متعادل بين المللي به خصوص خطاب به حفظ آن، ضرر و زيانهاي وارده به ميراث فرهنگي ادامه يافت.

در جنگهاي اخير يوگسلاوي سابق و عراق باز هم ميراث فرهنگي به غارت رفت و فاجعة فرهنگي نيز در افغانستان رخ داد. واضح است كه جنگ باز هم بي ثباتيهاي بسياري را در بر مي گيرد و بدون شك كشمكش انساني و فعاليت نظامي ادامه مي يابد. اين امر منجر به تمركز شديد بر كارآيي قوانين بين المللي و توانايي آنها براي حفظ ميراث فرهنگي گرانبهاي ما مي گردد.

اين مقاله تاريخچه حفظ ميراث فرهنگي بين المللي را بيان مي نمايد و به ارائه جزئيات ويژگيهاي خاص روي حفظ اين ميراث در زمان جنگ مسلحانه به همراه اريابي اثر آنها ميپردازد.

ميراث فرهنگي ميتواند شامل اشياء منقول و غيرمنقول ، ملموس يا غيرملموسي همچون ساختمان و مجسمة يادبود، اثر و مجموعه هاي هنري.‌كتاب و دست خط ، بقايا و بسياري اقلام ديگر باشد. در زمان صلح ميراث فرهنگي به واسطة كنوانسيون 1972 يونسكو با مضمون محافظت از ميراث طبيعي و فرهنگي جهان (WHC) و كنوانسيون يونسكو با مضمون پاسداري از ميراث فرهنگي ناملموس (2003) حفظ مي گردد . به هر حال اين ميراث نيز طي هرگونه حملة مسلحانه اي تهديد مي شود: آن ممكن است از روي قصد مورد حمله واقع شود زيرا سمبل دشمني و اصالت آن كشور است، آن يك تاريخ، فرهنگ يا مذهب است. ممكن است چنين اقلامي به خاطر منفعت ؟؟ غارت يا دزديده شوند يا به سادگي طي جنگهاي متمادي در معرض آسيبهاي تصادفي قرار گيرند .

با وجوديكه محافظت ويژه در سطح بين الملل تا زمان كنوانسيون سال 1954 لاهه انجام نپذيرفته بود، اولين گامها به سوي محافظت از اين ميراث از قرن نوزدهم آغاز گرديد، زمانيكه قوانين جنگ معين گرديد . قبل از آن قوانين متعدد زماني جنگ اشاره اي به حفظ مايملك فرهنگي مي نمود. مثلاً ممنوعيت معمول پيرامون تخريب ميراث فرهنگي و قديمي به زمان يونان كلاسيك باز ميگردد . قبل از رميها مردم پذيرفتند كه فرهنگ بايد تنها به عنوان آخرين چاره خراب و نابود شود . و سپس طي جنگهاي ناپلئوني، اين اصل كه مايملك فرهنگي،‌ ميراث تمام انسانهاست اولين بار در قانون بين الملل پديدار گشت .

III كنوانسيون لاهه 1954

كنوانسيون پيرامون حفظ اقلام فرهنگي حين جنگ مسلحانه، 1954 ، چهارچوب قانوني جامعي را براي محافظت از املاك فرهنگي طي جنگ ارائه ميدهد، به طور خلاصه، آن براي محافظت در حين جنگهاي داخلي و بين المللي شامل زمان اشتغال فراهم شد و اقلام منقول و غيرمنقول را در بر مي گيرد . تعهداتي براي تأمين امنيت و احترام گذاردن به ميراث فرهنگي در هر دو حالت يعني واقع شدن اين ميراث در زمان حمله يا اشغال نيروها اعمال مي شود .

جالب است بدانيد، اين حمايت براي اشياء فرهنگي تدارك ديده شده كه به شرح زير توصيف شوند:

الف ) اقلام منقول و غيرمنقول بسيار مهم براي ميراث فرهنگي مردم سراسر دنيا مثل بناهاي يادبود معماري، هنري يا تاريخي، مذهبي يا غيرمذهبي، ساختمانهاي باستاني و قديمي، مجموعه ساختمانهايي كه در كل تاريخي يا هنري هستند ، آثار هنري، دست خط هاي قديمي، كتابها واشياي هنري ديگر، اشياي تاريخي يا باستاني و كهن، و نيز كلكسيونهاي علمي و كلكسيونهاي مهم كتب يا آرشيوي از تمامي اقلام ذكر شده.

ب) ساختمانهايي كه هدف اصلي و مهم آنها حفظ يا نمايش اقلام فرهنگي منقول ذكر شده در قسمت الف ، باشد من جمله موزها ، كتابخانه هاي بزرگ و آرشيوها و پناهگاههاي ايجاد شده براي اين منظور در حين جنگهاي مسلحانه، اقلام فرهنگي منقول ذكر شده در پاراگراف الف)

ج) مراكز حاوي مقداري زيادي اقلام فرهنگي ذكر شده در پاراگراف الف و ب كه تحت عنوان “مراكز حاوي بناهاي يادبود” شناخته مي شود .

آن مغاير با “ميراث فرهنگي” است كه در زمان صلح محافظت مي شود و در WHC به شرح ذيل تعريف مي شود:

بناهاي يادبود: آثار هنري، آثار نقاشي و مجسمه سازي باقيمانده از گذشته، عناصر يا ساختارهاي باستاني و كهن ،‌كتيبه ها ، سكونتگاههاي غاري و تركيباتي از علائم كه از ديدگاه تاريخي ، هنري و علمي از ارزش جهاني برجسته اي برخوردار مي باشند.

مجموعه اي از ساختمانها و مجموعه اي از ساختارهاي مجزا و بهم پيوسته كه بخاطر معماري، هماهنگي يا چشم انداز خاصشان از ديدگاه تاريخي، هنري يا علمي ارزش جهاني برجسته اي دارند.

اماكن: آثار هنري انسانها يا آثار تلفيقي انسان و طبيعت و مناطقي شامل مناطق باستاني كه از ديدگاه تاريخي، زيبايي شناسي ، نژاد شناسي و انسان شناسي در جهان ارزش زيادي دارند .

به نظر مي رسد تعريف “ملك فرهنگي” برحسب اشارة آن به ملك (ملموس) ظريفتر از “ميراث فرهنگي” باشد . از اينرو مناطق مذهبي مثل مكان جشنهاي سنتي يا آيينهاي خاصي كه ممكن است تعريف WHC را تحت تأثير قرار دهند،‌يا املاك منقول و غيرمنقول نيستند يا جزء مناطق باستاني تحت كنوانسيون لاهه در 1954 نمي باشند وجزء مناطق محافظتي به شمار نمي روند .

به منظور ايجاد امنيت، املاك فرهنگي را ميتوان با استفاده از علائم پوشي آبي و سفيد مشخص نمود . ملك فرهنگي با دارا بودن “حفاظت عمومي” يا حفاظت ويژه با تمام املاك فرهنگي تهيه شده در سطح عمومي محافظت به صورت مينيمم طبقه بندي مي‌شود .

قابل توجه است بدانيد، هيچگونه استثناء لزوم نظامي براي اين پيمان وجود ندارد.

دومين پروتكل ايجاد مسئوليت جرائم فردي به خاطر تخطي از پروتكل مي باشد، قرار دادن دارايي فرهنگي با “مراقبت افزوده” به عنوان هدف حمله يا استفاده از آنها براي پوشاندن عمليات نظامي “نقض پيمان” به حساب مي آيد و به عدالت جهاني ارجاع داده مي شود . يك كشور بايد نقض كننده ماده (a)-(c) (1)15 را تعقيب يا تسليم دادگاه نمايد . مقررات مشابهي در رابطه با دارايي فرهنگي تحت حفاظت عمومي وجود دارد كه تنها در زمان انهدام كامل چنين اشيائي كار به دادگاه جهاني كشانده مي شود. طبق كنوانسيون 1954 لاهه، احزاب بايد موانع جنايي را در برابر نقض كنندگان قانون داخلي ايجاد نمايند، به هر حال شرايط خاص موانع در پروتكل تنظيم مي شوند . پروتكل مجازات هاي ا جرايي را نيز ارائه مي دهد . اين مقررات گام مهمي به سوي محافظت پيشنهادي هستند و قابل اجرا بودن موانع پيمان شكني ها را موجب مي شود.

كميته مراقبت از دارايي فرهنگي در زمان درگيري مسلحانه طبق ماده 24 ايجاد شد. كميته مسئوليت هاي بسياري دارد كه اعم از توسعه خط مشي هايي براي اجراي پروتكل، اعطا، توقف، لغو و حفظ فهرست دارايي فرهنگي با “مراقبت افزوده” مي باشد . آن مسئوليت گزارش دادن به كشورها را نيز به عهده دارد.