گزارش کاراموزی شهر سازي

دسته بندي : فنی و مهندسی » شهرسازی
گزارش کاراموزي شهر سازي در 23 صفحه ورد قابل ويرايش


شهرسازي:

سر فصل‌ها:

1-تقسمات كشوري

2-قوانين و ضوابط شهرها و زمينه‌هاي توسعه شهرها و روستاها

3-تجزيه و تحليل نحوه استفاده از اراضي

4-طرح‌هاي شهرسازي بزرگ نقاط ضعف آنها

5-قوانين و استانداردهاي شهرسازي

6-تعريف طرح‌هاي جامع، تفضيلي، هادي،و …

7-تجزيه و تحليل طرح‌هاي اجرايي و تأثير مسائل اقتصادي اجتماعي در طرح‌هاي شهرسازي

8-كارفرما، پيمانكار، مشاور، و نحوة همكاري آنها



9-فرآيندهاي اجرايي يك پروژه از برنامه‌ريزي تا نظارت











توسعه: توسعه، گسترش هدفمند و از پيش تعيين شده مي‌باشد و نبايد آنرا با گسترش اشتباه كرد.

تقسيمات كشوري:

1-كشور به چند استان تقسيم مي‌شود كه ادارة هر استان به عهدة استاندار مي‌باشد كه توسط وزير كشور معرفي و توسط هيئت دولت انتخاب مي‌شود.

2-استان به چند شهرستان تقسيم مي‌شود كه ادارة هر شهرستان به عهدة فرماندار است كه توسط استاندار معرفي و توسط وزير كشور انتخاب مي‌شود.

3-شهرستان به چند بخش تقسيم مي‌شود. ادارة هر بخش به عهدة بخشدار است كه فرماندار او را معرفي و استاندار انتخاب مي‌كند.

4-بخش به چند دهستان تقسيم مي‌شود كه ادارة هر دهستان به عهدة دهدار است.

در سطح هر استان از هر وزارتخانه حداقل يك ادارة كل وجود دارد و بعضي وقتها ممكن است يك وزارتخانه در يك استان دو اداره كل وجود داشته باشد مثل ادارة كل شيلات زابل و چابهار در استان سيستان و بلوچستان.

نكته: هر جايي كه حداقل 5000 نفر جمعيت ثابت داشته باشد مي‌تواند توسط ارگانهاي دولتي و بعد از ثبت شهر محسوب شود.







در سطح هر استان، از هر وزارت‌خانه حداقل يك اداره كل وجود دارد و بعضي وقتها ممكن است يك وزارت‌خانه دريك استان دو ادارة كل داشته باشد.مثل اداره كل شيلات زابل و چابهار در استان سيستان و بلوچستان .

نكته: هر جايي كه حداقل 5000 نفر جميعت ثايت داشته باشد مي‌تواند توسط ارگانهاي دولتي و بعد از ثبت شهر محسوب شود.

شهرداري: اداره‌اي است عمومي تحت نظارت دولت و تمامي دستگاههاي اداري، عمومي و دولتي تحت غالب قوانين مصوب اداره مي‌گردند.

قوانين مخصوص ادارة دستگاههاي دولتي عمومي و دولتي:

مجموعه قوانيني است كه مجلس در يك يا چند دورة مثلاَ يك ماهه براي ادارة سازماني تعيين مي‌كند.

قانون تشكيلات شوراها و شهرداري‌ها:

مجموعه قوانيني است كه شوراها و شهرداريها را از زمان تأسيس در بر مي‌گيرد به عنوان مثال در قانون 55 شهرداريها كليه وظايف شهرداريها مشخص شده است مثل قانون جمع‌آوري زباله‌ها و … و يا جمع‌آوري متكديها كه برداشته شده است. لازم به ذكر است درآمد شهرداريها از عوارض محلي بدست مي‌آيد.

شهرها دو محدوده دارند:

1-محدودة قانوني( خدمات)

2-محدودة حريم( استحفاضي)

كه محدودة شهر پس از تعيين توسط وزارت مسكن و شهرسازي، توسط شوراي عالي شهرسازي و معماري كشور تأييد مي‌شود.

شوراي عالي شهرسازي و معماري: شورايي است كه مركب از وزراي كشور، مسكن و شهرسازي، جهاد كشاورزي، رئيس سازمان ميراث فرهنگي، رئيس سازمان محيط زيست، استاندار استان مورد نظر و شهردار شهر مورد نظر.

نكته: هر طرح بزرگي كه در سطح كشور انجام مي‌شود مقدمه‌اي آن طرح‌هاي ملي است.

انواع طرح‌هاي كشوري عبارتند از:

1-طرح‌هاي ملي

2-طرح‌هاي منطقه‌اي

3- طرحهاي ناحيه‌اي طرحهاي جامع



طرحهاي تفضيلي

و انواع طرح‌هاي شهرسازي عبارتند از:

1- طرح جامع 2- طرج تفضيلي( افق 5 ساله) 3- طرح هادي 4- طرح اجرائي

برنامه ‌ريزي:

- فرآيند تعيين فعاليتهاي منتسب آينده با بكار بردن مجموعه‌اي از گزينه‌هاست.

- فعاليتي سازمان يافته به منظور گزينش بهترين راه‌حل پيشنهادي براي رسيدن به هدفهاست.

برنامه‌ريزي شهري: مجموعة بررسي‌ها در مورد مسائل موجود در جامعه شهي و تنظيم برنامه جهت رشد و توسعه آينده شهري را برنامه‌ريزي شهري مي‌ناميم.

تقسيم‌بندي برنامه‌ريزي از نظر زماني:

1-برنامه‌ريزي كوتاه مدت( يك تا سه ساله)

2-برنامه‌ريزي ميان مدت( سه تا هفت ساله)

3-برنامه‌ريزي بلند مدت( هفت تا ده ساله)

برنامه‌ريزي از نظر وسعت به چهار دسته تقسيم مي‌شود:

1-برنامه‌ريزي در سطح ملي

2-برنامه‌ريزي در سطح منطقه‌اي

3-برنامه‌ريزي در سطح زير منطقه‌اي

4-در سطح محلي( كه عملا در سطح يك شهر است.)

شهرسازي: بررسي مجموعه مسائل فيزيكي( كالبدي) شهرها و ارائه راههاي مناسب رشد و توسعة جامعه در ارتباط بامسائل ياد شده مي‌باشد.

روند تهيه طرح تفضيلي:

مي‌خواهيم براي A طرح تفضيلي بدهيم( 100 هكتار از يك شهر)

1-طبق طرح جامع افق جمعيتي: در هر هكتار 120 نفر مناسب است.پس جمعيت كل 12000 نفر در A مي‌باشند.

طرح تفضيلي شامل 4 قسمت است:

1-شبكه معابر( كه بين 25 تا 35% فضاي شهري را اشغال مي‌كند)

2-سرافة شهري( عبارت است از فضاي اختصاص يافته شهر به ازاء هر نفر)

3-سرانة مسكوني( ميزان زيربناي مسكوني به ازاء هر نفر در شهر است.)

4-سرانة خدماتي( 25تا35%)

بعد خانوار: متوسط جمعيت هر خانواده در شهر
معمولاَ به سرانه‌هاي غير مسكوني عدماتي مي‌گويند.
مهمترين عامل كه تعيين كننده شبكه معابر است جمعيت ساكن در منطقه مي‌باشد.

سرانة شهري:

ميزان سطوح استاندارد اختصاص يافته به هر كدام از كاربريها به نسبت جمعيت هر شهر را سرانة شهري مي‌نامند.

كاربري زمين: تعيين نوع عملكرد قظعات اراضي در سطح شه توسط طرح تفضيلي را كاربري زمين مي‌ناميم.



مناقصه محدود:

انجام مناقصه بين 6 شركت واجد صلاحيت رامناقصه محدود مي‌گويند.

پيمانكار:

مجري اجراي پروژه‌هاي تعريف شده است كه ممكن است شخص حقيقي يا شخص حقوقي( يعني شركتها كه داراي رتبه‌بندي هستند) باشد.

نگرشي بر تهية طرح‌هاي جامع و تفضيلي:

طرح‌هاي جامع و تفضيلي يك دستورالعمل عمراني هستند براي هر پروژه عمراني بايد يك كارفرما وجود داشته باشد كه اهميت و ضرورت آن طرح را اعلام كند.

كارفرما:

كسي كه دستور انجام كارهاي ساختماني را مي‌دهد و بالاترين نقش تصميم‌گيري را حين انجام كار دارد.

* در پروژه‌هاي اجرايي( ساختمان سازي، راه‌سازي، و …) به طرف مقابل كارفرما،» پيمانكار« گفته مي‌شود.

* در كارهاي مطالعاتي( تهية طرح‌هاي جامع، تفضيلي، ترافيكي و …) به طرف مقابل كارفرما

» مشاور« گفته مي‌شود. مشاور كسي است كه كارهاي مطالعات طرح عمراني را انجام مي‌دهد.

ممكن است كارفرما تخصص انجام كار را نداشته باشد در هر پروژه عمراني در كنار كار فرما، يك

» دستگاه نظارت« وجود دارد كه از طرف كارفرما تعيين مي‌شود اين دستگاه با توجه به حجم پروژه مي‌تواند شخص يا اشخاصي حقيقي يا حقوقي( شركت يا دو گروه مهندسي و…) باشد.

وظيفه دستگاه نظارت كنترا فني، كيفي، مالي و اجرايي پروژه بر اساس نظريات كارفرما است.

در مناقصات و با پروژه‌هاي دولتي، دفترچه‌اي از سوي سازمان برنامه و بودجه( سازمان مديريت و برنامه ‌ريزي) وجود دارد كه اين سازمان در اين دفترچه» دفترچة فهرست بها« ناميده مي‌شود.

براي همه فعاليتهاي عمراني ضوابطي را تعيين كرده است و براي همة اين فعاليتها قسمت ارائه داده است لذا انواع آن عبارتند از: 1- دفترچه فهرست بها كارهاي ساختماني 2- راه‌سازي 3- تأسيسات مكانيكي 4- تأسيسات برقي

وظيفة مشاور:

1-تهية سخت‌افزار كار: مثل نقشه‌هاي هوايي، اطلاعات آماري و…

2- تهية نرم افزار كار كه همان نظريه‌هاي شهرسازي است مشاور با تلفيق اين نظريه‌ها طرح خود را ارائه مي‌دهد به همين دليل به مشاور،» طراح« هم گفته مي‌شود.

عوامل مورد نياز مشاور جهت تهية طرح:

1-نيري انساني

2-امكانات مالي

3-امكانات فني، اجرايي و تجهيزاتي

رده‌بندي طرح‌هاي مطالعاتي:

1-طرح‌هاي مطالعاتي ملي: كه حتماَ نبايد درتمام كشور اجرا شو ولي بايد كل كشور را تحت تأثير قرار دهد.

طرح‌هاي مطالعاتي ملي بزرگترين مقياس در طرح‌هاي مطالعاتي هستند.مانند طرح: انتقال گاز به تركيه و …

2-طرح‌هاي مطالعاتي منطقه‌اي:

طرح‌هايي هستند كه يك منطقه خاص از كشور را پوشش مي‌دهد و تأثير اين طرح بر يك منطقه است. براي مثال انتقال آب زاينده‌رود از استان اصفهان به استان يزد را در نظر مي‌گيريم كه تأثير آن بر كل استان يزد( منطقة يزد) است.

3-طرح مطالعاتي جامع: طرح جامع مجموعة ضوابط، مقررات، دستورالعمل‌ها و نقشه‌هاي شهرسازي است. طرح‌هاي جامع به الگوهايي گفته مي‌شود كه براي شكل‌دهي به فضا و كاركردهاي شهر در آينده مؤثر هستند چنيين طرح‌هايي شامل برنامه‌هايي ني‌گردند كه فعاليت‌هاي مفيد و مضر شهر را شناسايي نموده و نيز خدمات، تجهيزات و تأسيساتي را كه براي روان شدن زندگي در شهر تأثير مي‌گذارند را مشخص مي‌نمايد.

*طرح جامع براي 15 سال تهيه مي‌شوند كه وظيفة تهية آن به عهده وزارت مسكن و شهرسازي است و شوراي عالي شهر‌سازي و معماري آن را تصويب مي‌كند.

4-طرح‌هاي مطالعاتي تفضيلي:

طرح تفضيلي به طور كلي ابزار دقيقي است در جهت تعيين موقعيت املاك نسبت به طرح‌هاي شبكه شهري و تعيين كاربري‌هاي خدماتي.

مرجع تصويب طرح‌هاي تفضيلي، كميسيون مادة 5 شوراي عالي معماري و شهرسازي كل كشور است. اين كميسيون مركب از شهردار، استاندار، مدير كل سازمان مسكن و شهرسازي استان، نمايندة شوراي شهر و… است.
به طرح‌هاي تفضيلي كه مربوط به يك روستا باشد، » طرح‌هاي هادي« گفته مي‌شود و به عبارت ديگر همان طرح‌هاي تفضيلي در مقياس كوچك مي‌باشد.

5-طرح‌هاي اجرائي:

در واقع طرح اجرايي، همان طرح جامع در مناطق روستايي و شهرهاي كوچك است.

- به طور كلي در طرح‌هاي اجرايي مراحل انجام وظيفة مشاور عبارتنداز:

1-فاز صفر: بررسي و تأييد(يا عدم تأييد) ضرورت انجام كار پس در فاز صفر است كه مشاور

2-بررسي و مطالعه مي‌كند كه اين پروژة عمراني واقعاَ مورد نياز است يا نه.

3-فاز يك: تهيه چهارچوب و ساختار اوليه كار.(تهيه طرحهاي معماري، محاسباتي،تأسيساتي و غيره)

4-فاز دو: تأمين جزئيات معماري و جزئيات اجرايي كار و متره و برآورد پروژه.

5-فاز سه: گزينش پيمانكار با رعايت ضوابط قانوني و نظارت بر فعاليت پيمانكار.

براي روشن شدن اين مراحل، به ذكر يك مثال مي‌پردازيم. مثلاَ احداث يك دانشگاه را در نظر مي‌گيريم. مشاور پس از بررسي آمارهاي جمعيتي منطقه، نياز احداث دانشگاه را اعلام مي‌كند(فاز صفر). سپس پس از مطالعات شهري، اقليمي، ترافيكي و … محل احداث دانشگاه تعيين مي‌شود (فاز يك يا جانمايي). بعد از آن مطالعات روي جزئيات كار مانند نوع مصالح، نوع كفپوش كلاسها و … انجام مي‌شود(فاز دو) سپس پيمانكار انتخاب مي‌شود و در حين انجام كار دستگاه نظارت، عمل نظارت بر روند كار را انجام مي‌دهد.(فازسه)

- بنابراين فرآيندهايي كه بايد طي شوند. تا يك پروژه عمراني به اتمام برسد. عبارتنداز:

» برنامه‌ريزي- طراحي- اجرا- نظارت«

تاريخچة معماري:

معماري ايران بطور كلي به دو دسته تقسيم مي‌شود: 1- معماري اسلامي(سنتي) 2- معماري معاصر در ايران، معماري‌اي به نام معماري ايراني وجود ندارد. ولي معماري اسلامي وجود داشته و دارد. چون از 1400 سال قبل كه امكان ايجاد بناها وجود داشته، اسلام هم وجود داشته است. ما مي‌توانيم در مجموع معماري‌اي بنام» معماري سنتي- اسلامي« نعريف كنيم كه متناسب با فرهنگ ايراني و مذهب اسلامي است.

معماري سنتي به سه دسته تقسيم مي‌شود:

1-قرن پنجم تا هشتم: (دوران سلجوقيان كه مشخصة آن آجركاري، گچ‌كاري با الهام از دوره قبل از اسلام است.)

2-قرن هشتم تا دهم: (دوران تيموريان با مشخصة آجركاري و گچ‌كاري و معرق.)

3-قرن دهم تا چهاردهم: (دوران صفويان با مشخصة كاشي‌كاري، معرق‌كاري)

معماري ايران- اسلامي در قرنهاي دهم تا چهاردهم رشد كرد.

1-در معماري ايراني- اسلامي بناها به دو دسته تقسيم مي‌شدند:

گروه اول: بناهاي مذهبي مثل مسجد، حسينيه، تكيه‌ها و…

گروه دوم: بناهاي عمومي مثل كارونسراها، حمام‌ها، بازارها و…

* اساساَ در هر گروه، سه مبنا و اساس وجود داشت:

2-3- » سكونت، تجارت، عبادت«

در معماري هر پروژه دو عامل همواره بايد مشخص باشد:

1-كاربرد مبنا

2-عناصر تشكيل دهنده

براي مثال: پارك، درون يك فضاي شهري تعريف خاص خود را دارد مانند اينكه كجا قرار بگيرد و اينكه مساحت آن چقدر باشد. درون پارك نيز يك سلسله عناصري وجود دارد مانند كتابخانه، بوفه و يعني خود پارك هم يك معماري دروني دارد.

عناصري معماري در طول تاريخ و در حال حاضر متأثر از چهار عامل است:

1-مذهب

2-سياست

3-اقتصاد